سالمندان، معلولان، جانبازان و ناتوانان جسمی، بخشی از مردم جامعه هستند که همچون سایرین نیازمند دسترسی و استفاده از تجهیزات و فضاهای شهری هستند. اما وجود برخی موانع به‌ خصوص در نحوه طراحی، معماری و شهرسازی، بسیاری از فضاهای شهری به‌ویژه معابر عمومی، پارک‌ها و فضای سبز را فاقد شرایط لازم برای برآورده ساختن نیازهای دسترسی افراد معلول کرده است.

 بی‌تردید بسترسازی حضور مستقل معلولان در جامعه، موجب شکوفایی استعدادها و توانمندی‌های آنان و کاهش مشکلات روحی، روانی و جسمی فرد معلول و اطرافیان وی خواهد شد. بنابراین لازم است برای ارتقای سلامت جسم و روح شهروندان و همچنین مشارکت حداکثری آنان، فضای شهر به سمت مناسب‌سازی برود و این مساله برای مسوولان استانی و مهندسان فعال در حوزه طراحی و اجرای ساختمان تبیین شود.

با حس این ضرورت واحد همایش های سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز، روز دوشنبه مورخ 8 خرداد ماه اقدام به برگزاری همایشی تحت عنوان بررسی مناسب سازی ساختمان ها و معابر برای افراد کم توان و معلولین نمود.

در این همایش که با حضور فواد فروغی کیا دبیر ستاد مناسب سازی شهرستان کرج در محل سالن اجتماعات ساختمان شماره 2 سازمان برگزار شد، مهندس منصور برجیان عضو دایمی ستاد مناسب سازی شهرداری تهران به عنوان سخنران اول این همایش گفت: بی‌توجهی به استانداردسازی شهر برای معلولان علاوه بر نقض حقوق شهروندی، فرصت‌های اجتماعی بسیاری را از این قشر گرفته است درحالی که مناسب‌سازی فضای شهری، در قالب شعار توسط دستگاه‌های متولی همواره مطرح می‌شود؛ اما در واقعیت شاهد کار اجرایی خاصی از سوی مسئولان نیستیم و مشکلات شهر برای معلولان همچنان به قوت خود پابرجاست.

برجیان برقراری عدالت اجتماعی در شهرها به معنی در دسترس‌پذیر بودن خدمات شهری برای تمامی شهروندان، را یکی از ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های حقوق شهروندی دانست و گفت شهر دسترس‌پذیر که در علوم شهرسازی به آن توجه ویژه‌ای شده، موضوع بسیار مهمی است که علی‌رغم انتظار در شهرهای امروزی آن‌گونه که باید و شاید به آن پرداخته نشده است. عدم مناسب‌سازی و استانداردسازی شهر برای معلولان یکی از این موارد است که علاوه بر نقض حقوق شهروندی معلولان و جانبازان، بسیاری از فرصت‌ها ازجمله مشارکت در امور اجتماعی، تحصیل، ازدواج و اشتغال را از این اقشار گرفته است.

برجیان گفت من سالهاست به عنوان یک معلول ضایعه نخاعی از ویلچر استفاده می کنم و سختی شرایط معلولان و جانبازان را به خوبی درک می کنم، شما مهندسان نیز باید برای مناسب سازی شرایط هم برای سالمندان، معلولان  فعلی اقدام کنید و دورنمایی هم برای سالمندی خود داشته باشید.اگر در مرحله طراحی و ساخت مناسب سازی انجام شود به مراتب هزینه آن کمتر از اصلاح وضعیت ساخته شده است. وی در ادامه به بیان  جزئیات اجرایی طراحی و اجرای مسکن مناسب سالمندان، معلولان و جانبازان  پرداخت.

 در بخش دوم همایش دکتر نوید سعیدی رضوانی، استادیار دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در سخنانی حس استقلال و وابسته نبودن به دیگری را مهمترین چیزی برشمرد که همه معلولان خواهان آن هستند و اولین گام برای رسیدن به همین حس فاخر استقلال، مناسب سازی معابر و اماکن عمومی شهر است که به آنها کمک می‌کند از خانه به سمت اجتماع حرکت کنند.

وی افزود: تلخی واقعیت وضعیت نامطلوب مناسب سازی را می‌توان از روزمرگی‌های زندگی افراد دارای معلولیت مشاهده کرد، رنج راه آنچنان ناهموار و سخت است که آنها را در ماندن و دوری از بیرون مصمم‌تر می‌کند، کوچه و خیابان‌هایی که عبور و مرور از آنها نه فقط برای افرادی دارای مشکلات جسمی و حرکتی هستند که برای کودکان و آنهایی که سالم هستند هم گاه سخت می‌شود.

سعیدی رضوانی  گفت: در شرایطی که شمار معلولیت‌ها روز به روز بنا به دلایلی اعم از حوادث و تصادفات رو به افزایش است، مناسب سازی معابر، اماکن عمومی، ادارات و سازمان‌ها نیز باید به عنوان یک ضرورت به آن نگاه شود، در عین حال نباید فراموش کرد که معلولیت اتفاق دور از ذهنی نیست و گاه با اتفاقی و حادثه‌ای معلولیت رخ می‌دهد و باید شرایط زندگی توام با رفاه که امکان حضور در جامعه و اجتماع را داشته باشد، را برای او فراهم کرد.

به گفته وی براساس آمارهای جهانی حدود ۱۵ درصد هر جامعه را افراد معلول تشکیل می دهند یعنی از هر ۶ نفری که در اطراف ما هستند یک نفر دارای نوعی از معلولیت‌ها است، اما آیا به پیرامون مان که نگاه می کنیم و در کوچه و خیابان که می گذریم اینگونه است که این افراد را ببینیم، پاسخ به نظر منفی می آید زیرا این افراد اغلب از شرایط کوچه و خیابان فاصله گرفته اند و در کنج خانه‌هایشان به سر می‌برند، همین در خانه ماندن به مرور افرادی را که دچار مشکلات جسمی و حرکتی هستند، عصبی و کم حوصله می کند.سعیدی رضوانی در ادامه به ارایه جزئیات اجرایی طراحی و اجرای معابر پرداخت.

در این همایش مهندس وحید کیانی، عضو هیات مدیره سازمان نیز ضمن پاسخگویی به پرسشهای فنی شرکت کنندگان گفت: با تایید و تصویب هیات مدیره سازمان، اقداماتی در جهت مناسب سازی فضاهای عمومی سازمان در دست انجام است.

به گفته وی تجهیز ساختمان آموزش به دستگاه ویلچربر و نیز حذف موانع در برخی فضاها و ایجاد سرویس بهداشتی مناسب معلولان را از جمله اقدامات در دست انجام سازمان در این زمینه است.

مهندس کیانی افزود: مهندسان ناظر معمار موظف هستند در گزارش های مرحله ای خود، موضوعات فنی و اجرایی مناسب سازی را اعلام نمایند و در صورتی که در ساختمانی این استاندارد ها را رعایت نشده باشد، مشمول دریافت گزارش اتمام عملیات نخواهد شد.